Weblog Tijdelijk Anders Nummer 17
Deze ‘tijdelijke serie’ blogs geeft een overzicht van mijn publicaties: twee oudere artikelen en de boeken. Hier ‘Het speelveld van de vrijheid – Marx, Spinoza, overwegingen over vrijheid en macht – Twee essays’ uit 2014.
‘Het speelveld van de vrijheid’ bestaat uit twee essays. Het eerste heet ‘Vrijheid in Karl Marx’ werk’. Dit stelt de vraag of Marx’ filosofie, die eigenlijk een vrijheidsfilosofie is, de concrete dagelijkse ervaringen van vrijheid of onvrijheid wel voldoende overdenkt. In de discussie met de anarchist Michael Bakoenin lijkt op dit punt een tekort bestaan. Dat zou alsnog opgeheven moeten worden in een actueel marxistisch denken.
Het tweede essay is: ‘Het speelveld van de vrijheid – Macht, menigte, kennis en vrijheid in het licht van de filosofie van Marx en Spinoza’. Dit onderzoekt aan de hand van het denken van Marx en Spinoza de relatie tussen macht en vrijheid. Macht is voor sommigen een vies woord. Maar een sociale en democratische macht lijkt een noodzakelijke voorwaarde om concrete vrijheden te kunnen realiseren en uit te breiden.
Van Marx is bekend dat hij de ‘proletariërs van alle landen’ opriep zich te verenigen. Ook Spinoza schreef geruime tijd voor Marx, dat ‘in vereniging’ macht en vrijheid kunnen groeien. Dit is een uitgangspunt voor een sociale en democratische visie op de politiek: realistische vrijheid en dynamische macht.
Uit de inhoud
- Vrijheid in Karl Marx’ werk
- Vrijheid en noodzakelijkheid bij Aristoteles en Spinoza
- De grote kracht van het woord vrijheid
- Joseph Dietzgen, een beetje anarchist?
- Marx versus Bakoenin
- Debat met de bakoenisten, overtuigende en minder overtuigende argumenten?
- Antonio Negri, irritant en intrigerend
- Werd Marx door Spinoza geïnspireerd bij het schrijven van Das Kapital?
- Macht, menigte en rationaliteit – Machiavelli en Spinoza
- Dialectiek van de macht en het speelveld waarop gespeeld wordt
- Vrijheid, democratie en sociale organisatie
Het speelveld van de vrijheid – Marx, Spinoza, overwegingen over vrijheid en macht – Twee essays, Uitgeverij Damon, Budel 2014. ISBN 9789460361937. Prijs € 17,90, verkrijgbaar bij de auteur, de boekhandel en de uitgever.
Belangstelling? Mail naar jasperschaaf@gmail.com.
