Het klimaat en de noodzaak van echt Verenigde Naties en Volkeren

Kun je eenheid en optimisme van mensen, volkeren, landen en werelddelen erin rammen? Het zou misschien wel moeten, maar als dit de enige toon is, zal het niet of verkeerd uitwerken.
    De nieuwe klimaattop van de Verenigde Naties in Glasgow heeft meer dan ooit voldoende wetenschappelijk materiaal om te beseffen op wat voor rampen de planeet afkoerst. Dat wil zeggen, voldoende om een drastische noodzakelijke eenheid te smeden. Termen als ‘Voor het te laat is …’ tellen hierbij niet meer. Pathetisch ‘Redden wat er te redden valt …’ klinkt al even slecht, want dat is een oproep, terwijl de mensheid al lang de schouders eronder had moeten zetten.

Vereniging van volkeren, het is meer dan een mooi doel, een bittere noodzaak. Niet alleen als theorie of voorgespiegelde technologische wetenschapsontwikkeling, maar als praktisch beleid dat al lang volop had moeten draaien.
      En de grote historische keizers indachtig, zie je dat eenheid en vrede genoeg in beeld komt, maar dan toch vooral als PAX USA, PAX China en parallelle vredesideeën van andere vermeende reuzen die drukdoende zijn bij alle verandering hun geopolitieke aspiraties te verwoorden. Je ziet dat de urgentie veel groter is dan de maatregelen die concreet worden verwoord, zoals die waarin eerst nog even het voormalige oude rijk moet worden hersteld, alvorens over te gaan op een beleid richting 0% uitstoot. Waarbij bovendien niet vergeten moeten worden dat oorlogen en oorlogsvoorbereiding, zoals de wapenhandel, ook fors bijdragen aan de vervuiling en de co2-uitstoot.

De samenhang van alle meespelende punten is sterk, groot en momenteel in veel opzichten rampzalig. De mogelijk extreem hogere zeespiegel of de verslechterde biodiversiteit raakt alle landen, ook die niet aan zee liggen of waar het land vooral uit bergen bestaat. En als – even burgerlijk calculerend – in Nederland gewezen wordt op de mogelijkheid van een nieuwe dijk om alle duinen en dijken heen vergeet men dat Caribisch Nederland dan allang verdronken is en dicht bij huis de kwel van het zoute water rustig maar effectief oprukt. En bovendien dat de hulp aan een ander verdrinkend estuarium – denk aan Bangladesh – dan eerst slechts louter op papier bestaat. Hoe je dat allemaal weet? Kijk eens naar de ‘hulp’ die de rijke landen (tot nu toe) gaven aan Afrika bij de bestrijding van het Coronavirus. Leerzamer kan het niet.

Glasgow en daarna. De nodige eenheid die echt werkt kan niet door geweld wordt afgedwongen. De heel hoog te stellen doelen die onvermijdelijk zijn vereisen een sterke internationale coördinatie. Die vergt een sterke eenheid van denken en praktische solidariteit.
      Dán kan het worden zoals het moet worden. Dat overstijgt ver slogans als ‘Je moet geven en nemen’. Iedereen moet geven, en lokale belangen moeten goed geïntegreerd worden in de internationale strategieën. Dit vergt een krachtige actieve vredespolitiek, tussen landen en ook in de straten en wijken waar het volk mee moet participeren in het klimaatbeleid. Solidair, de armoede overstijgen! Het vergt ook een eenheid van werkers en bedrijven, op een manier waarop het volk alle democratische ruimte krijgt, mits op het leven, de ecologie en de duurzaamheid gericht.

Het is niet ‘Alles of niets’, het moet alles zijn, maar ook alles in solidariteit en ecologische verantwoordelijkheid. En een eenheid van generaties. Jongeren snappen vaak beter waar het om gaat dan de ouderen. Wederzijds luisteren, spreken en samen handelen is dan de opgave. Mensen van alle landen verenig je!













 

De vermeende vrijheid van de enerzijdsen en de anderzijdsen

 
Komt het door de Corona dat de politiek meer dan ooit veel praat en weinig beslist of voor elkaar krijgt? Er heerst momenteel een raar sfeertje in de politiek. Waar gaat het heen? Staat de volgende pandemie al voor de deur of moeten we wachten op de afwikkeling van de klimaatcrisis voor de verdere implosie?
    Gepraat wordt er genoeg. De kranten geven beschouwing na beschouwing en elke dag lijkt de waarheid weer anders, en al helemaal niet in het midden te liggen. Sommige banken en andere Corona-profiteurs verdelen onder aandeelhouders royaal de verdiensten van afgelopen anderhalf jaar. ’t Was inderdaad een kunstje mee te surfen op de pandemie.

Gepraat wordt er intussen over een breed scala van opinies en elke idee blijkt met gemak zijn anderzijds op te roepen. Alles krijgt zo ruimte, maar het is vooral vlees noch vis. Kan er geen sociale regulering van de grote Techbedrijven worden gestart en de baten maatschappelijk verdeeld worden? Kan er geen zorgpersoneel geworven worden onder de overtollige maaltijdbezorgers? En het hoog noodzakelijke minimumloon van € 14,- per uur worden ingevoerd. Dat wil ‘iedereen’ toch, kan dat dan niet direct geregeld worden?
      Praten en opiniëren is toch geen doel op zich, in ieder geval toch niet het enige dat telt?

Het kabinet handelt intussen demissionairder dan ooit. Niet dus. Het lijkt erop dat die demissionairen deze status het liefst willen vasthouden zolang de vloedgolf van de toeslagenaffaire nog niet is weggeëbd. Br.! Veel te lastig op te lossen, net als andere heikele kwesties. Zo vraagt de burgemeester van Westerwolde – waar Ter Apel ligt – helder en acuut om steun voor de opvang van asielzoekers. Maar dan blijken die volkomen logische maatregelen ook van anderzijdsen in elkaar te zitten. Helderheid en actie zijn te veel gevraagd. Een flauw praatje op TV moet eerst maar weer eens de ‘oplossing’ bieden.
      Dan mogen de zojuist gearriveerde mensen op de grond slapen in het rijke Nederland. Welkom!? Waar de burgemeester wijst op 100% nood doet een staatssecretaris ‘beperkte’ toezeggingen. Wat zijn dat voor toezeggingen? Kan een ‘beperkte’ toezegging eigenlijk wel bestaan? Beperkt: het zijn zichzelf wegrelativerende toezeggingen. Net als bij de toeslagenaffaire. 100% ellende versus valse praatjes. Anderzijds-enerzijds.

De FNV, de vakbond, eist voor de komende verkiezingen van de Gemeenteraden met betrekking tot de armoedebestrijding, dat er geen bezuinigingen plaats vinden op het budget van dat armoedebeleid. Het moet niet gekker worden: hier moet kennelijk zelfs het reeds bestaande worden opgeëist.
      Nou ja, het bestaande, de WMO dwingt concurrentie van zorgtaken en personeel af. Inderdaad te gek voor woorden. We eisen kennelijk het redelijke op, omdat het onredelijke in de lijn der verwachtingen ligt. Door ervaring wijs geworden.

Internationaal gaat het ook zo ongeveer. Er bestaat er een soort halfbewapende gevechtspauze. Enerzijds veel spanningen, anderzijds vrede en handel. Vooral is de vraag: wie zal er in slagen de productieve kant van de verwachte klimaatmaatregelen op grote schaal in meerwaarde om te zetten? Met of zonder landjepik?
      Met argusogen wordt naar de naburige geo-concurrent gekeken. Landen als Polen proberen intussen van twee walletjes te eten, een beetje de half-Russische uiensoep en bij de andere helft voor de bühne misschien nog wat Europese vlaggen. Enerzijdsen en anderzijdsen genoeg.

Temidden van deze politieke warboel staat de persoon. Het individu dat wikt, weegt en dan maar moppert. Waarmee hij heel lang door kan gaan. Voor of tegen vaccinatie? Als het maar vrij gekozen kan worden, bemoei je niet met mij. Maar het is een vreemde vrijheid is een situatie die sociaal, pandemisch en klimatologisch tal van onvermijdelijke dwangmomenten kent. Daar vind je de basis van een goede afweging, niet in het gemopper.

Het wordt tijd dat de sociale én groene thema’s in één krachtig beleid ter hand worden genomen. De opsomming van punten met de hele wirwar van anderzijdsen vraagt erom. Vertrouwen in de politiek komt niet zomaar terug, maar er hoort één ‘enerzijds’ antwoord bij: de keuze voor een stevig beleid, waarin de prioriteiten ertoe leiden dat niet langer half Nederland pizza’s bezorgt terwijl er voor het meest noodzakelijke werk zoals onderwijs en zorg te weinig mensen zijn.
    Je zou er wat ouderwetse leuzen op willen plakken. Eist werk voor iedereen met een stevig en vast contract, inclusief minimaal € 14,- per uur voor ieder en ook nog een normale pensioenopbouw voor later. Voor de zorg, de armoedebestrijding, het onderwijs, de wederzijdse solidariteit. Dat zijn toch allemaal nuttige, zelfs noodzakelijke zaken.
      Als de salarissen goed zijn kan de energieprijs ook wel worden voldaan. Een nog wat hoger loon over de hele linie kan zeker helpen weer zicht te krijgen op het geheel. Omhoog maar met die salarissen in de zorg, het onderwijs en de horeca.

Sommige enerzijdsen hebben eigenlijk maar nauwelijks echte anderzijdsen. Ook al wordt er naarstig naar gezocht. Slechts een goede ethiek vindt dan de juiste uitweg. Zowel hiér als dáár!
      Wil ik nu beweren dat een zaak, probleem of dilemma slechts één relevante kant heeft? Dat zou – zo abstract gezien – onzinnig zijn. Eerder gaat het erom dat wat het zwaarst is ook het zwaarste moet wegen. Niet de smoes van het afwachten of de opgevoerde moeilijkheid hanteren, maar waar nodig resoluut en rationeel de beste kant te kiezen, uitleggen en doen.
      Liever een ethiek van actie, van handelen moet de boventoon voeren als het om echte kwesties gaat zoals hierboven aangeduid. Wat urgent is aanpakken. Dan krijg je wat nodig is. Een andere afloop deugt niet. ‘Dág cynisme, en húp, de scepsis overtreffen!’

 

 

 

Steeds maar weer terugkomen op Palestina?

Van de vele conflicten en vormen van onderdrukking zijn sommige bepaald niet ‘publieksvriendelijk’. Zeker bij de heel langdurende conflicten, dan kijken velen liever een andere kant op. En ook als de onderdrukker zijn min of meer sympathieke trekken of sympathiek ogende punten voor het voetlicht weet te brengen.
      Zand in de ogen strooien. Juist daarom moeten al lang bestaande problemen, die nog steeds bestaan, steeds weer met kracht naar vormen worden gehaald. Het zwijgen niet accepteren.

Zo’n conflict, inclusief de onderdrukking die hier speelt, is de strijd van de Palestijnen voor eigen land. Het land dat jaren geleden van hen was, van wie is dat nu? Op basis waarvan? Actueel is – helaas! – steeds weer de strijd voor behoud van de restanten Palestijns land, en voor een betere, eerlijke en houdbare verdeling van alle Palestijnse en Israëlische land.
    Land, het is de grondslag van de macht, wie het land heeft bepaalt een groot deel van de macht.

Net als eerder, zoals vorig jaar, besteedt het informatieve The Rights Forum Nieuwsoverzicht van 5 oktober jl. veel aandacht aan de strijd van de Palestijnen voor hun land en hun grond. Want het is oogsttijd, de Palestijnse boeren moeten de olijven oogsten. Helaas blijkt opnieuw dat zij door Israëlische kolonialisten op alle manieren dwars worden gezeten. Alle manieren, ook grof geweld en de oogstende boeren met stenen bekogelen, het gebeurt herhaaldelijk, maar de Israëlische regering staat het toe. Hun soldaten staan er soms bij en kijken ernaar.

Het lijkt steeds zelfde liedje, als de boeren op hun land werken worden ze met alle mogelijke pesterijen en geweld geconfronteerd, en de Israëlische overheid kijkt toe. Het genoemde Nieuwsoverzicht geeft heldere, en vooral schokkende voorbeelden, zoals uit het hier volgende citaat blijkt.
    ‘Op 6 oktober staken Israëlische kolonisten een aantal olijfbomen in brand tussen de dorpen Jorish en Qudra, nabij de Israëlische nederzetting Majdolim. Daarnaast stal een groep kolonisten uit Har Brakha, een nederzetting in de buurt van de stad Nablus, olijven uit een boomgaard in Kafr Qalil. Op 8 oktober hakten kolonisten meer dan honderd olijfbomen om in Tarqoumia, ten noordwesten van Hebron.’
    Deze voorbeelden geven structureel geweld aan, dat precies lijkt op dat van vorig jaar. Inderdaad lijkt het alleen maar door te gaan. Zelfs schaapherders worden van hun weiden verjaagd, een grote smet op de vreedzaamheid dáár en overal, op de vreedzaamheid in het algemeen. Geweld tegen een schaapherder, durf je?

Al met al is er sprake van een ‘tactiek van de verschroeide aarde’. Het is de grond waarom het vooral draait. De grond = de sleutel, om te begrijpen waar men op uit is. En dat blijkt steeds weer een strategie waarin de olievlek van de Israëlische kolonialisatie steeds verder gaat. Een strategie die in stappen lijkt te worden uitgevoerd. Eerst plagen, dat harder pesten en geweld toepassen, dan de gewassen van de Palestijnse boeren verpesten. Daarmee wordt de angst die gezaaid wordt zo groot dat de grond ‘vrij’ komt en ingepikt kan worden, weer ruimte voor nieuwe kolonies. Deze groei van areaal grond is tevens een basis voor verdere machtsuitoefening.
    Weggepest van je land is weggepest van je identiteit en waardigheid.

Het zijn deels mijn eigen woorden, waarmee ik probeer dit smerige proces te begrijpen. Het Israëlische leger heeft hierbij de rol van bestendiging van de nieuwe vreemde macht. En waar het gaat om het inpikken van landerijen en landstreken en de Palestijnse oorspronkelijke bewoners steeds verder weg worden gedreven, zou de internationale gemeenschap met de vele duidelijke voorbeelden die er zijn zich veel duidelijker tegen dit geweld moeten keren. Israël eindeloos de hand boven het hoofd houden betekent het meten met verschillende maten.

Wat kunnen de Verenigde Naties, de landen en de wereld doen? Minimaal krachtig verbaal de mensenrechtenschendingen aan de orde stellen. Dat doet men elders op de wereld ook, maar selectief dus. Hetzelfde geldt voor een economische boycot, die kan veel algemener en massaler worden georganiseerd. Maar ik denk ook: blijf vooral ook praten en acties voeren. Praten met alle partijen.
      De volkeren van het Midden-Oosten zullen toch samen moeten leven, hoe moeilijk dat nu nog is. Dat zeg ik niet uit naïef optimisme, er is een lange weg te gaan. Maar de aarde is klein geworden en de klimaatproblemen raken iedereen, waar ook ter wereld. Dus op den duur is de keuze leven of sterven op deze aarde, en daarbij speelt de landbouw een voorname rol. Zo ook de Palestijnse boeren. Hun leven betreft uiteraard henzelf, maar moet ook in het grotere kader van de zo nodige duurzame ontwikkeling van de wereld worden bezien. Geweld en oorlogen zijn óók vervuiling.
      Zo valt er nog veel te leren. Inderdaad kan het niet anders: we moeten inderdaad steeds maar weer terugkomen op Palestina. Als feit, als voorbeeld en als de noodzakelijke bevrijdende solidaire beweging die zo broodnodig is.

Informatie zie: https://rightsforum.org/

 

Ontbossing gezien door Marx - Onverbiddelijkheid, actie en gascrisis

– Uitputting van de bodem (zie Amerika), ontbossing (zie Engeland, Frankrijk en tegenwoordig Duitsland en Amerika), klimaatverandering en het uitdrogen van rivieren; dit alles voltrekt zich vermoedelijk in Rusland sterker dan ergens anders, vanwege de vlakke uitgestrektheid van het land die tot ongelooflijke waterstromen leidt, en vanwege het ontbreken van een alpien sneeuwreservoir, zoals dat de Rijn, de Donau, de Rhône en de Po voedt. –

Friedrich Engels


Onverbiddelijk en onvermijdelijk? Zie de vorige blogs over Marx en Engels. Hun boeken en brieven getuigen ervan dat zij in een vroeg stadium de lelijke keerzijde van de industrialisatie zien, de ontwikkeling van het industriële en van het financiële kapitaal.
    Dan is het nodig stil te staan bij die keerzijde en zo nodig de actie tegen de lelijke en slechte ontwikkeling te starten. Maar heeft dat zin bij iets dat ook het karakter heeft van een onverbiddelijke, onvermijdelijke, kennelijk onstuitbare tendens?

Maar zó denken Marx en Engels niet. Marx’ Het kapitaal is hun strijdschrift dat juist het vrijwel onvermijdelijke laat zien om machtige tendensen zo goed te begrijpen, dat de strijd ertegen, hoe moeilijk ook, gevoerd kan worden. Kennis als basis van macht, voor een proletariaat dat zowel aan de ontwikkeling van het kapitaal moet meewerken, áls het moet bestrijden en dan de basis moeten vestigen voor een andere, solidaire maatschappij.
    Voor de onverbiddelijke ontbossing is dat niet anders. Je moet deze ontwikkeling niet ontkennen, maar juist tot op de wortel begrijpen om de natuur en het leven te redden waar verlies dreigt.
    Anders gezegd, de grootste moeilijkheid moet je niet ontkennen maar deze erkennen als feit en deze duidelijk ‘miskennen’ als het enige ware perspectief.

Marx en Engels noemen in hun tijd al de klimaatverandering, zonder dat ze alle huidige vormen ervan al konden kennen. Maar zo moeilijk was dat ook weer niet. Vanuit de filosofie van Hegel zijn zij – Hegel overtreffend – denkers die vasthouden aan een ‘holistische’ visie, aan een inclusieve visie en in de actie aan solidariteit.
      De wetenschap van Marx, hoe onvolmaakt en onaf misschien ook laat die eenheid zien. Alles hangt niet zomaar samen, maar samen als strijd- en maatschappelijk perspectief, als solidariteit. Dan moet je de wereld benoemen zoals die is, en verbeteren zoals die moet zijn. Moeilijk of niet, het moet, daarin is Marx’ visie onverbiddelijk wetenschappelijk. Niet weglopen voor de feiten.

Nu, anno 2021, er een gascrisis dreigt, een tekort aan aardgas en brandstoffen, treedt er massaal vluchtgedrag op, inclusief een grote blindheid voor de alternatieven. Toch maar even weer gas oppompen uit Groningen? Niet doen: liever dealen met de noodzakelijke vermindering van de beschikbare middelen, werken aan vermeerdering van groene en veilige vormen. Niet zeggen, we wachten nog een jaartje langer, maar actie, doén. Het is niet erg of een ramp om een poosje in de kou te zitten, zolang die dragelijk is, en intussen te werken aan echte oplossingen. Dwars door de crisis heen, de welwillenden organiseren, vooruit!

Marx en Engels leren (o.m.) groter, breder, inclusiever, meer solidair te kijken in de grote maatschappelijke vragen dan gebruikelijk. Dát wat vaak zo versnipperd lijkt hoort wél bij elkaar. Ook de verdeling van rijkdom én de schaarse middelen. Ook een toekomstperspectief van echte leefbaarheid voor eenieder. Actie en denken, beide ineen.
    In de vorige twee blogs leken (voor de buitenstaander?) Marx en Engels het over betrekkelijk kleine vragen te hebben, gericht op de toekomst. Maar zij zien juist het verband met de grote. Het ‘proletariërs aller landen verenig je’ geldt ook voor deze kwesties, voor eenieder, voor gezamenlijke actie, rechtvaardigheid en een sociaal perspectief.

Je kun het ook anders zien. De grote dingen bestaan uit hun delen. Ontbossing betekent het einde van de bomen, dus de grote en de kleine, het bos, het hele Amazonegebied en de boom vlakbij in de straat. De schoonheid is in het geding en de werkelijk grote bedreigingen zijn aan de orde.
      Hieraan moet ik denken als ik kijk naar bomen vlak voor mijn neus, dichtbij en veraf, de bomen moeten gevrijwaard worden van de onverbiddelijke ontbossing.
      De Russische schrijver Konstantin Paustovski schreef eens een heel korte zin die dit alles omvat, een ware universele intuïtie: ‘Bossen zijn een wonder!’ (1)




Bronnen:
- Voor Karl Marx en Friedrich Engels, zie de vorige twee weblogs.
 - Konstantin Paustovski, De muziek van de herfst, Verzamelde verhalen, Samengesteld en vertaald door Wim Hartog, Uitgeverij Van Oorschot, Amsterdam 2021, p. 479.