donderdag 25 juli 2013

Prettige dienstverlening


Van het dagelijkse leven van Portugal is nog wel wat te leren. In onze vakantie stappen we op een zeker moment uit de trein in Portimão. Hier speelt zich bij de trein die direct verder moet het volgende tafereeltje af.
    Een gehandicapte vrouw in een forse elektrische rolstoel wil in de trein. Ze vraagt uitstappende reizigers haar in de trein te tillen. Dat doet ze resoluut, het is vast niet de eerste keer dat ze dit vraagt. Een soort vriendelijk commando. Nu is dit een boemeltje, maar wel een heel hoog boemeltje. Type ouderwetse wagon met zo’n gekke kleine kromme deurkruk en met een heel hoge smalle instap. Als de vraag niet zo resoluut was zou je je zelfs afvragen of de rolstoel wel door de deuropening past.
    Genoeg hulp om te tillen. Verschillende mensen zetten gewoon hun tassen even aan de kant en pakken de rolstoel op. Die is zwaar, het duurt even, de machinist hangt al uit zijn voorraampje en kijkt belangstellend toe. De machinist toont geen enkele haast, de dame moet immers mee. Even later, als het wat duurt, stapt hij uit zijn cabine en tilt gewoon mee. Ook hij heeft het vaker gedaan, dat zie je zo. Zo kan de trein al gauw verder. Het publiek pakt zijn bagage en loopt naar de uitgang van het station.

Is dit niet heel gewoon? Eigenlijk wel. Er komt niet in de krant: ‘In Portimão helpt de machinist een gehandicapte dame in trein te tillen.’ Persoonlijke dienstverlening, gewoon doen.
    Hier blijkt dat voor een beetje goede zorg vroegtijdige aanmelding, bureaucratie, formulieren, bellen en mailen vaak helemaal niet nodig zijn. Stapt in Nederland de machinist ook uit om even mee te helpen? Kan iedereen zo maar mee en laten de reizigers als het nodig is hun handen even wapperen? Waar wordt je nog gezellig door een medemens aan een loket bedient, als je dat wilt? Het kan bijna nergens meer.
    Door de opgestoomde automatisering en digitalisering mag bijna niets meer fysiek. Even mee helpen tillen zet wel weer aan het denken. Als de toekomstige treinen in Portugal ook wat lager zijn geworden of de perrons opgehoogd, kan de machinist de reizigers welkom heten. In Nederland gaat dat via de intercom. Soms loeihard, dikwijls onverstaanbaar lispelend. Als de machinist of de conducteur voor het vertrek zelf even door de trein zou lopen, was dat een kleine prettige verbetering.








Ander station, maar zo’n treintje







donderdag 18 juli 2013

Portugal en de Trojka


Een poosje terug was ik in Spanje en Portugal. De crisis slaat er veel heviger toe, zonder wat dan ook in Nederland te willen bagatelliseren. De landen kennen respectievelijk zo’n 55 en 40 procent jeugdwerkloosheid. Alleen dat al is een doorslaggevende maatstaf.
    In Nederland willen sommigen de zuidelijke Europese landen wel kwijt, een mening die wat de crisis aangaat niets oplost. In Nederland richt men zich ook vaak liever tegen de graaiende bankiers. Op zich terecht, de inkomens zouden niet zo extreem mogen verschillen, daar bestaan immers weinig andere grondslagen voor dan machtsverschillen. Maar het aanpakken van hoge inkomens lost de crisis nog niet op. Bovendien is dit al gauw een rancuneuze insteek, een soort individualistische politiek. Zij hebben wat wij niet hebben.
    Ik geef toe slechts kort in Madrid en in Portugal geweest te zijn. Maar naar mijn stellige indruk wordt er in deze landen vaak veel waardiger en politieker gereageerd. Men richt zich op de Trojka, de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het IMF, en de rol van landen als Duitsland en Nederland in de Europese politiek. De Trojka is hier een begrip, een politieke notie.

Zich richten tegen de macht van de Trojka, is sterker dan zich richten tegen inkomens van bankiers. Het is politieker en het vraagt om meer analyse. In Madrid zag ik enkele demonstraties tegen de Trojka, de bezuinigingen en de corrupte macht in Spanje. Waardige demonstraties met politieke leuzen. Mensen op straat blijken geïnteresseerd, discussiëren mee, blijven staan. In Portugal was er 27 juni jl. een breed ondersteunde algemene staking. En de ober die ons bedient kan zo een aantal kengetallen van de crisis en belastingmaatregelen opnoemen. Feiten die ertoe doen.
    Zich niet richten tegen de corrupte personen alleen, maar op de structuur van de macht die leidt tot maatregelen die de zaak alleen maar verslechteren, en dat met waardigheid doen, dat is een actieve houding die respect afdwingt en navolging verdient.





donderdag 11 juli 2013

Grote woorden (klein haakje)


Kort geleden, in de bus in Portimão. In Portugal kun je makkelijk Nederland even vergeten. De crisis mag er heviger zijn, de strijdbaarheid is er groter. En het openbaar vervoer is er een sociaal gebeuren. Wanneer een onderwerp ter sprake komt, doet de halve bus mee aan het debat.
    Er is meer dan 30 graden beloofd, dus ieder heeft het gelijk al warm. Daarom zitten er keurige blauwe gordijntjes in de bus, die volop heen en weer worden geschoven om voor iedere passagier optimale schaduw te verwerven. Soms wordt een gordijntje weer teruggeduwd in het haakje. Het is een goed passend haakje en er staat duidelijk op:  ‘Atomic’.

Dat geeft te denken. Zo’n klein plastic haakje, wat zou de productie ervan kosten? Hooguit één euro, zo schat ik in. Atomic is een heel groot woord voor zo’n simpel haakje. Het lijkt immers vrij weinig voor te stellen. Maar vergis je niet, het haakje voldoet helemaal aan zijn doel. Het gordijntje hangt niet meer half opzij, maar helemaal. Mooi voor wie naar buiten wil kijken zonder verder gepruts.

Ongemerkt dwalen de gedachten dan toch af naar Nederland. De crisis hier heeft veel grote woorden opgeleverd, die voor een niet gering deel gaan over landen als Portugal. Intussen heeft kennelijk nog geen enkele econoom de Nederlands regering op echt verstandige gedachten kunnen brengen. Al is de stand van de opinie bij velen inmiddels wel dat het land niet ‘kapot bezuinigd’ mag worden. Veel inhoud wordt echter nog niet gegeven aan dit idee. Economen spraken grote woorden genoeg, maar in vele tongen en wetenschappelijke dialecten. Het schiet niet op.

Grote woorden, weg ermee? Welnee, als ze voldoen, mag een beetje overkill wel. Dat bewijst het kleine haakje met zijn grote aanduiding Atomic.