zondag 8 december 2019

Boeddhisme en betrokkenheid


Weblog Tijdelijk Anders Nummer 11
In deze ‘tijdelijke serie’ blogs geef ik een overzicht van publicaties: enkele artikelen en de boeken. Hier het boek Boeddhisme en betrokkenheid, uit 2000.






‘Boeddhisme en betrokkenheid, Kan de Boeddha-dharma bijdragen aan een marxistisch georiënteerde inzet van maatschappelijke betrokkenheid?’ Een lange titel na de pakkende hoofdtitel, die de probleemstelling kort verklaart. Uitgevers wilden het niet uitgeven en weigerden dat te doen met het smoesje dat Marx en Boeddha zich niet combineren laten, zonder zich er verder in te verdiepen. Eigenlijk wilden ze zo’n boek helemaal niet in een tijd waarin Marx nauwelijks gelezen of genoemd werd.
    Wat kan de boeddhistische leer, de Boeddha-dharma bijdragen? Een houding te vinden waarin men ook bij politieke tegenslagen betrokken en actief kan blijven. In het boek komt ook het geëngageerde boeddhisme aan bod, dat zich richt op progressieve, soms socialistische maatschappijverandering.

Dit boek kijkt vanuit marxistische ideeën naar het boeddhisme. Het gaat dan om de dagelijkse actieve inzet. Soms kan wat afstand hiervan nemen zinvol zijn, juist om sociaal betrokken te kunnen blijven. Immers, acties kunnen ook tot teleurstelling leiden. Afstand nemen kan dan bijdragen cynisme en vrijblijvendheid te vermijden. Sociale betrokkenheid wordt dan meer duurzaam.
    Tussen marxisme en boeddhisme blijken verschillende verbanden en overeenkomsten te bestaan. Bijvoorbeeld dat in beide richtingen bewust dialectisch denken bestaat.

Bij het verschijnen van het boek schreef het Kwartaalblad Boeddhisme (voorjaar 2001) dat het boek ‘een integere poging is om systematisch na te gaan waarin marxisme en boeddhisme van elkaar verschillen en in welke mate beide denksystemen toch meer gemeen hebben dan hun aanhangers vaak veronderstellen.’


Uit de inhoud

-  Boeddhisme, marxisme, vrijheid en betrokkenheid

-  Klassieke vragen van Anaximander tot Dietzgen

-  Materialistische dialectiek

-  Vrijheid en betrokkenheid

-  Boeddhisme, vrijheid en betrokkenheid als visie

-  Een beetje metafysica kan geen kwaad

-  Lastige praktijk in een ingewikkelde wereld

-  Spelen met de spiegel, spelen met nirwana

-  Wat je doet moet je goed doen

-  Betrokkenheid en de discipline van de redelijke afstand


Boeddhisme en betrokkenheid, Kan de Boeddha-dharma bijdragen aan een marxistisch georiënteerde inzet van maatschappelijke betrokkenheid?
In eigen beheer uitgegeven onder het logo Dialectiek, Groningen 2000, 256 pagina’s, ISBN 978 90 80565814.
Het boek is te koop voor € 5,- plus verzendkosten.
Belangstelling? Mail naar jasperschaaf@gmail.com.