Charles Darwin, die de afstamming van soorten in een goed systeem wilde ordenen, puzzelde jarenlang op Eendenmosselen. Dat zijn dieren die niet zo makkelijk thuis te brengen zijn, zoals bleek. Waarop lijken ze nu precies en kun je dan wat zeggen over hun verwantschap? Zijn er fossielen te vinden die terugleiden naar bepaalde voorouders? Hierover correspondeerde Darwin onder meer uitgebreid met de Nederlandse amateurpaleontoloog Joseph Bosquet uit Maastricht.
De huidige naam Eendenmossel zet je ook makkelijk op een verkeerd spoor, want het zijn geen weekdieren, geen soort mosselen. Maar ze hebben wel een soort schelp, dus toch een soort weekdier? Ook hebben ze een merkwaardig handje, dat hebben weekdieren weer niet zo op die manier. De Eendenmosselen filteren er het water mee om er voedsel uit te halen.
Geen weekdier dus, ze horen net als zeepokken tot de rankpotigen (Cirripedia), een onderklasse van geleedpotigen, kreeftachtigen (Crustacea). Als je ze voor het eerst ziet, vind je het ongetwijfeld ook wel een vreemd beest.
De mooie witte schelp, in feite vijf bijna spierwitte plaatjes, die dan aan allerlei objecten vastzit met een lange zwarte rubberachtige poot. Bijna een vies gezicht als je veel van die zwarte rubbers naast elkaar op een stuk hout aantreft. Maar in Portugal worden ze door ‘vissers’ van de rotsen geplukt en is het nog een heel dure lekkernij ook. Zonder vergunning mag je ze niet eens plukken, geloof ik.
Dat klinkt allemaal wat ver weg. Maar bij aanlandige krachtige wind spoelt de Eendenmossel soms op het Nederlandse strand aan. Niet zo vaak trouwens, soms zie je ze een hele poos niet, of slechts incidenteel. Enkele weken terug op Schiermonnikoog bij zo’n krachtige noordelijke wind waren er echter diverse stukken plastic en touw waarop de Grote Eendenmossel (Lepas anatifera) zat. Soms enkele, soms tientallen.
Over de Eendenmossel, zie o.m. http://www.waterwereld.nu/eendenmossel.php
Twee van de foto’s zijn ontleend aan deze website.
Over de correspondentie tussen Darwin en Bosquet, zie het tijdschrift Geo.brief, december 2010.
