Sioux, Naomi Klein en een ‘wijde mantel’. Indachtig de idee van Alexander von Humboldt (1769-1859) dat in de kosmos alles dynamisch samenhangt, is dat ook met de Sioux, Naomi Klein en het klimaat het geval. Maar hoe dan, ….? Daar gaat het natuurlijk om.
De Sioux, oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika strijden voor behoud van hun grondgebied. Bespottelijk eigenlijk dat een inheems volk als de Sioux nog steeds moet strijden om het beetje eigen land dat nog resteert. Het is hun land, hun band met de voorouders, hun geschiedenis en waardigheid.
In Noord-Dakota, door het land van de Sioux zou een pijpleiding moeten komen voor het transport van schalieolie, de hernieuwde winning van fossiele brandstoffen. Met als gevolg een verdere, sterkere opwarming van de aarde. De Sioux hebben nu eerst gewonnen, de aanleg is opgeschort.
Maar de strijd van dit volk en de activisten die hen steunen is nog niet gewonnen. Donald Trump kent geen opwarming, erkent geen inheemse volkeren, en wil de pijplijn aanleggen. Is hij alleen de baas? Dat hangt van de tegenkrachten af. Respect versus geld, vice versa. Zo simpel is het eigenlijk. Ja, de dingen hangen samen. Dat is niet altijd mooi.
Naomi Klein schreef in haar onvolprezen boek ‘No time, Verander nu, voor het klimaat alles verandert’: ‘Ons economisch stelsel en ons planetenstelsel staan met elkaar op voet van oorlog.’ Dat wordt nog elke dag opnieuw bewezen. Kapitalisme versus het klimaat.
Het boek bewijst dat het alarm voor het gevaar van nog verdere opwarming niet overdreven is. ‘Eenmaal uitgestoten in de dampkring blijft CO2 honderden jaren, soms nog langer, hangen terwijl de hitte wordt vastgehouden.’ Dat het in veel opzichten al te laat is, is absoluut geen argument nu te stoppen. Geen tijd te verliezen.
De strijd van een inheems volk als de Sioux zou als het alleen om hun land ging al alle steun verdienen. Maar de verdere samenhang laat een nog grotere noodzaak zien. De strijd in de Verenigde Staten raakt het hele mondiale klimaat, alle landen. De ‘vrije’ markt kan de problemen niet oplossen, omdat het kapitalistische winstmotief steeds weer de doorslaggevende rol speelt. Nu met regisseur Donald Trump, die afgestopt moet worden. De opwarming is geen mythe.
De ‘wijde mantel’ (Aequipecten opercularis) bewijst de opwarming. Inderdaad geen mythe. De wijde mantel is een schelp die op de Waddeneilanden niet heel zeldzaam is. Maar als je er vroeger een vond, was dat toch wel vrij bijzonder en het waren vaak kleine schelpjes. Je ziet ze nu steeds meer. Enkele weken geleden vond ik nog een paar op Terschelling. Levend. Ze spoelen vaak aan op plastic vaatjes en dergelijke, maar blijven daarop leven, in ieder geval enige tijd, nu ook in de winter.
Deze mantelschelp aardt het best in wat warmer water en je ziet ze steeds vaker. En er zwemt soms ook al Dorade (goudbrasem, Sparus aurata) in de Waddenzee. De wadden grensden tot voor kort toch niet aan de Middellandse Zee? Dus ja, heel mooi zo’n schelpje en een lekkere vis, maar toch ….
Het is allemaal niet toevallig. Er is samenhang, de opwarming hier, de oorzaak ervan en de strijd tegen nog verdere door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Dat is ook een strijd voor respect. Voor de Sioux, voor de aarde en voor de natuur dicht bij huis.
