woensdag 23 september 2015

Roofvogel smult van konijn (je weet niet altijd wat je ziet, deel 1)


Zeearend, buizerd of misschien een ruigpootbuizerd? Op 19 september jl., 10.00 uur ’s ochtends, niet meer dan vijf mensen binnen twee kilometer op het strand. Ik loop hoog op het strand, op de duinvoet en kijk vooral naar schelpen. Net als ik weg wil gaan zie ik de roofvogel vanuit mijn ooghoek.
    Van de andere kant komt een echtpaar. De dame ziet de vogel ook en loopt er met ferme tred op af. De vogel, voor zover ik kan zien, loopt of vliegt niet weg, maar neemt een dreigende houding aan. Een snauw geeft hij kennelijk, je ziet het – geloof ik – op de tweede foto. De dame druipt gelijk af en kijkt niet meer op of om. Overspronggedrag tonen mensen ook wel eens.

De vogel gaat gauw rustig verder aan de maaltijd. Hij eet konijn, een qua grootte volwassen dier. Hij laat zich rustig fotograferen, als ik op gepaste afstand blijf en peuzelt de arme holbewoner verder op.

De strandpaal op de foto laat over de locatie niets aan duidelijkheid te wensen over. En met meer dan vijftig foto’s moet het ook makkelijk te zien zijn wat voor vogel het is. Maar ter plekke zie je hoe groot hij is, en dan lijkt het misschien anders dan op de foto.
      Ook achteraf, vergeleken met schelpen op de foto’s, denk ik dat het dier zeker 60 cm groot is. De grootte, kleur enzovoort maakt er op dat moment voor mij een zeearend van. Te groot voor een grote buizerd of ruigpootbuizerd, maar voor een zeearend duidelijk wel aan de kleine kant. Nogal een bont exemplaar en niet 100% overeenkomstig met welke afbeelding dan ook die ik na de ontmoeting bekijk in mijn ruime voorraad gidsen en boeken over (roof)vogels.

Beelden, zoekbeelden. Altijd interessant. Beelden zijn waar tot op zekere hoogte, maar nooit perfect. Het kijken of denken aan bepaalde kenmerken roept vaak terechte twijfel op. De grootte is lastig, de bandering in de staart niet zo duidelijk, de witte onderkant past misschien bij een juveniele buizerd, maar de vogel is verder vrij donker, zij het wat bont, waardoor de borst mij niet direct aan een buizerd doet denken. De snavel roept evenwel gelijk twijfel aan een zeearend op. Die is fors en deels geel, maar kleiner dan verwacht. Dat geel met zwart is dat duidelijk genoeg te zien als bepalend kenmerk? Het beest heeft happen vlees en bloed aan de snavel van het arme konijntje. Op de foto vind ik de kop nogal van een buizerd, maar door mijn kijker leek het een arend.
      Eerste reacties van anderen die een paar van de foto’s zien: geen zeearend, wel zeearend, wel zeearend, geen zeearend. En voor hen weer lastig: mijn camera maakt van een kleine vogel zo een groot beest.

Veel kijken in de natuur naar schelpen en vogels doet me realiseren dat ik inmiddels zo ongeveer de eerste 80% gelijk goed zal zien. Maar hoe vaak heb ik niet een schelp in de hand gehad – en die vliegen nooit weg! – die hoe langer ik de kenmerken bekeek alleen maar onduidelijker werd? Er zitten meer kanten aan sommige simpele schelpjes dan men wel denkt. En voor de laatste 20% of een deel ervan goed te leren kijken, is het handig niet alleen gidsen, maar anderen te raadplegen. Dat doe ik vaker. Zo ook bij deze vogel, en wacht ik nog een of meer deskundige reacties af. Wat zal het zijn?
      Inmiddels neig ik steeds meer naar de buizerd (Buteo buteo). Geen ruigpoot die wat vroeg is aangeland, maar een gewone, wellicht juveniele buizerd. Groot beest: hij zet me op het verkeerde been. Groot gegroeid, maar wat wil je ook met zoveel lekkere konijnen direct in de buurt? Dit roept weer een nieuwe vraag op: vliegt een buizerd er met een heel konijn vandoor? Dat vergt wel iets meer dan een muis of mol. Het was waarschijnlijk een vers geslagen konijn, het bloed spatte rond tijdens de maaltijd.

Ik wacht de uitslag af en zal die in een aanvulling op deze weblog binnenkort vermelden. (Inmiddels hieronder toegevoegd.) Zoekbeelden kunnen leiden tot boeiende zoektochten. In de volgende weblog zal ik nog een mooi voorbeeld geven.
    Op de foto’s zie je op de tweede de vogel die op dat moment reageert op de verstoring die ik boven noemde. Daarna volgt de maaltijd en aan het eind een foto waarop de vogel nog even terugkijkt op onze ontmoeting. Niet echt, want toen ik wegliep zat de vogel er nog steeds. ’s Avonds lag het restant van het konijntje op bijna dezelfde plek. Toch is het wel een sociale vogel met die heldere plaatsbepaling van een strandpaal, vind ik.


Oplossing van het raadsel. Harry Westerhuis en Lieuwe van Wely, vogelkenners bij uitstek, geven uitsluitsel. Inderdaad een buizerd. Waarschijnlijk een vrouwtje, omdat ze zo groot is. Het bovengenoemde beest is dus geen hij maar een zij.