Linkse samenwerking

Nu De Groene Amsterdammer (van 23 juli) een essay presenteert over de toekomst van links, denk ik, ‘prima!’ Hier kan niet genoeg over geschreven, gediscussieerd en praktisch gehandeld worden. Zie ook mijn weblog van 28 maart jl. Dit thema hoort op de agenda. Dat maakt het essay goed duidelijk.
    De schrijvers Merijn Oudenampsen en Dylan van Rijsbergen hebben het stuk de titel ‘Toverwoord: democratisering’ meegegeven. Alhoewel, ook de redactie of vormgever kan hier schuldig aan zijn.
    Toverwoord, democratisering? Democratisering doet er veel toe, maar deze term lijkt me nu juist totaal ongeschikt de eenheid van links scherp en krachtig vorm te geven. Je kunt er teveel kanten mee op.
    Maar je kunt ook te streng zijn. De term wordt verzwaard tot een notie van fundamentele democratisering en vervolgens worden er vijf voorwaarden voor ‘linkse heropleving’ genoemd. Meer dan genoeg voor de discussie. Het onderwerp is urgent, links in Nederland is per saldo nu veel te zwak en vaak te defensief. Terwijl er zoveel sociale kwesties zijn, van lokaal tot mondiaal.

Toch spelen er over de toekomst van links wel meer vragen, die nog onvoldoende belicht lijken in het artikel. Om er drie te noemen:
    1 – Is het wel het juiste moment de (landelijke) PvdA erbij te betrekken als het gaat om een versterking van links en een socialistische politiek?
    2 – Is een internationale linkse samenwerking niet urgent, zeker in Europa?
    3 – Hoe is de verhouding tot de loonstrijd & vakbeweging, tot de ecologische strijd & de milieubeweging en tot buitenparlementaire groepen?

Enkele beknopte stellingen hierover.

1 – Nu veel energie steken in de PvdA heeft zeker geen prioriteit. Het essay stelt het democratische gehalte van de geschiedenis van de PvdA te rooskleurig voor. De studentenbeweging destijds was helemaal niet zo blij met Den Uyl, die hier als lichtend historisch voorbeeld wordt opgevoerd. De universitaire democratie werd bijvoorbeeld toen verder afgebroken.
      Belangrijker is de rol die de PvdA nu speelt. Het voorbeeld Dijsselbloem laat veel zien. Hij loopt voorop in de beweging die destijds door de uitslag van het referendum over de Europese Grondwet werd getackeld, de rechtse beweging namelijk die het neoliberalistisch marktprincipe als morele wet voor elk land en elke onderdaan wil voorschrijven. Anti democratie, anti vrijheid en anti rechtszekerheid. Zie ook de aanpak met betrekking tot Griekenland. De PvdA moet zich eerst maar eens twintig jaar schamen.
    Als partijpolitiek heeft samenwerking tussen de SP, Groen Links en de Partij voor de Dieren momenteel meer perspectief. Ook om deze inhoudelijk en offensief verder te ontwikkelen. Zowel de SP als Groen Links zijn momenteel actief tegen de sociale en economische ongelijkheid, in verlengde van ATTAC en Piketty. De Partij van de Dieren presenteert haar ‘one issue’ dermate breed, inhoudelijk en consequent dat hier veel mogelijkheden liggen voor verdere linkse samenwerking en om meer groepen bij de linkse politiek te betrekken. De grootste politieke kwesties van dit moment hangen nu eenmaal nauw met elkaar samen.

2 – De affaire Griekenland leert veel. Onder meer dat linkse groeperingen en partijen veel openlijker en inhoudelijker kunnen en moeten samenwerking in Europa. Niet alleen als Europarlementaire fracties, ook in de vakbeweging, in solidariteitsacties, in visieontwikkeling enzovoort. Dus niet alleen de SP, GL, enzovoorts, ook Die Linke, de Belgische PvdA, Syriza, Podemos en vele andere organisaties. Voor concrete en structurele samenwerking is niet per se één gezamenlijke lijn op alle punten nodig.

3 – Vergelijkbaar met het vorig punt kan ook de samenwerking tussen de hernieuwde FNV, buurt- en belangenorganisaties, buitenparlementaire socialistische, communistische, anarchistische en andere groepen, milieubeweging en partijen meer inhoud krijgen. Uitwerking en variaties zijn volop mogelijk. Een groot deel van de milieubeweging is feitelijk links georiënteerd, wanneer essentiële ecologische vragen consequent boven het winstprincipe en de vrije marktwerking worden gesteld. Al durft niet iedereen die consequentie te erkennen.

Een blog is een aanzetje. Beslist geen poging de waarde van genoemd essay te ontkennen. Er zitten heel wat aannames en beweringen in die het nodige kunnen oproepen. Dat is mooi wanneer de krampachtigheid thuis wordt gelaten.
      De discussie is nodig. Partijen en groepen moeten hun acties voeren en optreden waar mogelijk in parlement, bedrijf en de lokale situatie. Oren en ogen open voor de buitenwereld en groter kijken dan naar Nederland alleen. Dit is essentieel om sociale doelen en verandering te bereiken. Dat mag stapsgewijs. Als er maar doorgestapt wordt.