vrijdag 8 november 2013

Knecht van Sint


De Brede Maatschappelijk Discussie over Zwarte Piet heeft inmiddels volgens Het Laatste Nieuws de ontdekking opgeleverd dat deze man lang geleden wit was of een wit masker droeg. Het debat nadert zo zijn hoogtepunt. Daarna wordt het gewoon de Knecht van Sint. Die is dan eerst wit, en uitgeëmancipeerd zal hij in de loop van de tijd alle mogelijke kleuren aannemen. En alle seksen. Zo zwart als roet verdwijnt uit de versjes, want wat was roet nog maar weer?

Daarmee zijn we er echter nog niet. De Sint heeft dan een knecht. Maar welk kind weet nog wat een knecht was? Knechten hebben een dubieuze arbeidsrelatie met hun Heer, in casu de Sint. De nieuwe knecht moet ook nog geëmancipeerd, maar om nu te spreken over de Sint en zijn Werknemer gaat te ver.
      Bovendien is het woord werknemer ook belast. Karl Marx bekritiseerde eens een andere econoom omdat die in plaats van over ‘arbeider en kapitalist’ sprak over ‘werknemer en werkgever’. Je neemt je werk toch niet vrijwillig aan? Om altijd maar achter zo’n Sint aan te sjouwen? Krijgt als eindelijk Zwarte Piet opgeheven is, hij als arbeider de Zwarte Piet weer terug door hem op te zadelen met een verhullend woord dat hij dan zelf moet afwerpen?

Over afwerpen gesproken. Moet de tabberd van Sint ook uit? Welk kind weet nog wat je daarmee uittrekt? Toch wordt de knecht dan wel meer mens. Toen ik een kind was hadden onze buren een knecht. Hij was slagersknecht. De werknemer van de slager was de slagersknecht en hij zag er vrijwel identiek uit als de slager zelf. De knecht als kopie van zijn heer. Maar ja, een kind weet ook nauwelijks nog wat een slager is, dus om Sint en Piet nu te vermommen als twee slagers lost de zaak ook niet op.
      De slagers waren royaler dan de Sint. Het hele jaar door, als ik als kind even de slagerij inwipte kreeg ik een stukje worst. Leverworst of rookworst. Permanente royaliteit, een waarde die het kinderfeest in ieder geval mag houden. Met veel hemelsblauwe niet-geknechte Pieten.










Voor alle duidelijkheid: het feest voor de kinderen en de pakjesavond moeten gewoon blijven, maar ontdaan van wat als racistisch en onderdrukkend wordt ervaren. Dat kan best.