– Dat wat in de geschiedenis het progressieve deel van de mensheid wenst en eist, kent een hoge mate van continuïteit. De kern wordt gevormd door humane waarden en een aantal materiële aspecten van de samenleving die het persoonlijk bestaan altijd raken. Het leven zelf kent immers de ideële én materiële kant. –
Uit: Actief socialisme en vrijheid (pag. 114)
Mijn nieuwe boek ‘Actief socialisme en vrijheid – Pleidooi voor hechtere linkse samenwerking’ roept bij sommigen de reactie op ‘Je wilt de PvdA opheffen!?’ of ‘Goed samenwerken dat gaat zo maar niet …!’
Natuurlijk, wil socialistisch en links Nederland een sterkere sociale macht vormen, dan moet er veel gebeuren. En het opheffen van organisaties is helemaal niet het goede begin, het geeft alleen maar ruzie, gedoe en een weinig zeker perspectief. Leer liever beter samenwerken op de structurele punten die algemeen spelen rondom macht, sociaal beleid, (anti-)kapitalisme en klimaat. Koester de verschillen wanneer er diepgaande analyses uit voortvloeien die de maatschappelijke structuur helpen bloot te leggen en te veranderen.
Goed samenwerken dat gaat zo maar niet ...! Oké. Maar mijn uitgangspunt is de simpele constatering dat Karl Marx’ en Friedrich Engels’ boek ‘Het communistisch manifest’ structurele eisen stelt om een maatschappelijke omkering te bewerkstelligen, maar ook heel concrete punten behelst met betrekking tot het leven van de arbeiders, eisen die bijvoorbeeld tot meer kansen voor de opvoeding van hun kinderen moeten leiden. En dat Engels bijvoorbeeld in zijn analyse over het woningvraagstuk ook kwesties bespreekt die nog altijd actueel zijn. Denk aan de schimmel in sociale huurwoningen.
Het gaat om sociale eisen die van toen tot nu door socialisten en linkse mensen aan de orde worden gesteld. Daar spelen feiten, daar kunnen de achterliggende aanzetten tot eenheid tot een werkelijk hechtere samenwerking leiden. Waardoor de gezamenlijke sociale macht sterker wordt. Dan kunnen ook verschillen benoemd en creatief worden opgepakt.
Het gaat om structurele eenheid voor de langere termijn die zowel aan de oplossing van de grote als de kleinere vraagstukken kan bijdragen. Je hebt langere structurele ontwikkelingen en meer korte termijn veranderingen. Deze niveaus van ontwikkeling grijpen (diep) op elkaar in. Daarbinnen is de ongelijkheid van kansen en zeggenschap, de grote maatschappelijke tegenstelling, permanent een centraal thema.
In de geschiedenis heb je langdurende structuren, kortere periodieke veranderingen en kortstondige gebeurtenissen, zeg maar incidenten, crises, en mislukte kansen.
Lang, middellang en kort, er bestaan structuren, conjuncturen en de dagelijkse beperktere ontwikkelingen. De historicus Fernand Braudel (1902-1985) heeft er een hele theorie over gemaakt. Hij gaat uit van een soort driepolige ontwikkeling van structuur, conjunctuur en gebeurtenissen. Net als bij Marx met een stevig sociaaleconomisch accent. Een wisselwerking op en tussen verschillende niveaus.
Het is goed hier over na te denken en als sociale en politieke krachten op het sociale beleid de eenheid te bundelen. En ook stevig in te grijpen op de klimaatvraagstukken, waar economische machten hun verantwoordelijkheid proberen af te wentelen op anderen, zeker ook op ‘het volk’.
Dus blijf ik pleiten voor een sterkere en hechtere samenwerking van sociale krachten, partijen, vakbonden, milieuorganisaties en personen. Daarbij hoef je helemaal niet kinderachtig te doen over verschillen. Er gebeurt en kan vaak meer dan wordt gedacht.
Actief socialisme en vrijheid – Pleidooi voor hechtere linkse samenwerking is de koop in de boekhandel of bij de auteur. ISBN 9789463401425. Zie ook www.jasperschaaf.nl .
