De doodstraf overal afschaffen

– Het is nu eenmaal moeilijk of zelfs helemaal onmogelijk een principe op te stellen, waarmee men de rechtvaardiging en doelmatigheid van de doodstraf in een op haar civilisatie trotse maatschappij zou kunnen baseren. –

 Karl Marx (1853, MEW, deel 8, p. 507)


De doodstraf, pleit er iets voor? Echt goede argumenten hiervoor bestaan niet. Tegenargumenten zijn er daarentegen volop, morele, juridische en praktische. Het aantasten van het leven van een ander, welk recht kan daarvoor bestaan? Juridisch, welke strafmaat is in het geding? En denk aan de vele voorbeelden van dwaling van de rechtspraak. Praktisch, het roept eerder geweld op en misbruik van de macht ligt voor de hand. Enzovoorts.
    Marx pleitte resoluut tegen de doodstraf. Het is een gebrek aan beschaving en zelfreflectie van de staat die de doodstraf kent en uitvoert. Marx was natuurlijk niet de enige. Waar moreel besef bestaat, wordt de doodstraf onhoudbaar.
    In meer dan twintig landen wordt de doodstraf nog uitgevoerd. China voorop, en ook de VS, Iran, Arabische landen en andere.

Het is alleszins urgent de doodstraf op korte termijn mondiaal resoluut af te schaffen. Landen te veroordelen die het nog wagen dit immorele handelen toe te passen. Waarom?
    We leven in een tijd van sterke technologische en biologische ontwikkeling, waardoor er onder meer veel nieuwe vormen van bewapening ontstaan. Die beweging loopt veel sneller dan de moraal. Moraal, ethiek, de wereld lijkt niet meer bij te benen. Wat heb je aan regels als de middelen die gebruikt worden nog niet eens worden gekend?
      Toen mensen het woord drone nog niet eens kenden, werd dat wapen al ingezet. Allerlei robots en in hoge mate zelf sturende en misschien zelfs zichzelf reproducerende wapens zijn mogelijk. Wapens die men nog niet kent, maar al wel worden ontwikkeld.
      Tegelijk bestaat er strijd om grondstoffen, lopen economieën vast, is er een toenemende strijd om leefruimte bij de toenemende druk door de verslechtering van het klimaat, enzovoorts. Met als resultaat strijd om de macht, die de burger niet of nauwelijks meer ziet staan. Machtig, geïnformeerd en toch blind.

Deze ontwikkelingen, hier summier aangeduid, zijn meer dan gevaarlijk en het risico van cynisme ten aanzien van het leven is levensgroot. Een pleidooi tegen de doodstraf kan een van de elementen zijn van een tegenbeweging. Stel het leven centraal, bestrijdt cynisme.
      Wanneer het zou lukken de doodstraf mondiaal uit te bannen en op het verbod toe te zien, zou dat de discussie over de waarde van het leven van elke mens vooruit helpen. Het zal niet makkelijk gaan, het gaat niet om illusies, maar er zijn dingen die nooit opgegeven mogen worden.
      Cynisme ten aanzien van waarden moet men vóór proberen te zijn, hoe lastig dit ook is.