Neptunea angulata
Noordhorens van de Zandmotor
Noordhorens heb je in soorten. Op Schiermonnikoog vond ik exemplaren van de Noordhoren, Gekielde noordhoren en de Slanke noordhoren (respectievelijk Neptunea antiqua, Neptunea despecta en Colus gracilus).
In het blad Spirula van de Nederlandse Malacologische Vereniging nr. 401 van november/december 2014 staat een artikel dat deel uitmaakt van de nieuwe standaardpublicatie De fossiele schelpen van de Nederlandse kust II, deel 8, Buccinoidea. Hierin worden onder meer verschillende soorten Noordhoren beschreven. Dat kwam voor mij bijzonder mooi uit, want afgelopen weken vond ik op de Zandmotor tussen Kijkduin en Ter Heijde, ongeveer bij paal 109, twee andere soorten Noordhoren.
Op de Zandmotor is veel fossiel materiaal te vinden, schelpen en botten. Deze zijn aangevoerd met de zandsuppleties. Een paar keer per jaar ga ik hier rondscharrelen. Noordhorens had ik er tot voor kort nog niet gevonden. Maar nu, op 8 november en 14 december jl. twee vondsten.
De eerste was met behulp van boven genoemde publicatie redelijk makkelijk op naam te brengen, een Neptunea angulata, een soort Linksgewonden noordhoren. Het is een vrij klein exemplaar, 37 mm, maar redelijk gaaf.
De tweede is een fragment, 41 mm. Twee van de auteurs van genoemd artikel, Frank Wesselingh en Riaan Rijken, hielpen een handje deze op naam te brengen, waar ik dankbaar gebruik van heb gemaakt. Het blijkt een fragment van een Neptunea lyratodespecta, een oude rechtsgewonden soort. Deze lijkt wat op de meer recente Gekielde noordhoren (Neptunea despecta), waarvan je op Schiermonnikoog soms zowel gave exemplaren als fragmenten kunt vinden. De pas gevonden Neptunea lyratodespecta van de Zandmotor komt mogelijk uit het Laat-Plioceen of Vroeg-Pleistoceen en zou dus zo’n anderhalf miljoen jaar oud kunnen zijn. Deze soort spoelt vaker in Zeeland aan. Door de zandsuppleties nu dus kennelijk ook noordelijker. Wellicht ooit met de Oerschelde meegedreven naar de plek waar het suppletiezand is opgezogen.
Zo zoekend leer je hier steeds meer van en ben ik ook hier nog een beetje de filosoof. De kennis verfijnt zich en dat maakt nieuwe waarnemingen makkelijker. Het zoekbeeld ontwikkelt en verfijnt zich steeds verder met het zoeken. Het is dynamisch en geeft de intuïtie schwung. De Neptunea angulata zag ik maar iets boven het zand uitsteken. Een beetje, maar ik zag of realiseerde me in een flits dat ik iets opmerkte dat ik niet vaker had gezien. Het viel buiten de normale waarnemingen. Op dat moment concentreer je je op het beeld, want de aandacht is getrokken. Yes! Dit vind je niet iedere dag.
Tip: behalve de weekdierkunde (malacologie) is voor dit thema natuurlijk ook de geologie interessant. Een toegankelijke website is: http://www.geologievannederland.nl/
Neptunea lyratodespecta
