Actueel: de enorme schade die de aardgaswinning momenteel toebrengt aan Groningen, de aardbevingen, schade aan woningen, bedrijven en oude Groninger kerken. De NAM pompt onverstoord en begerig door, en minister Kamp stelt onderzoek in, maar doet vooralsnog niets of in ieder geval veel te weinig.
Groningers zijn dit spuugzat, dat merk je aan alles. Het gaat niet alleen om materiële risico’s en verlies aan bezit, heel de leefbaarheid en cultuur is in het geding. Daarbij nu de toestand met het faillissement van Aldel. Omdat de gasprijs te hoog is sluit het bedrijf en raken veel werknemers en mensen die werken in samenhangende bedrijven hun werk kwijt.
Dat Groningers kritisch en strijdbaar zijn over het aardgas zijn is niet nieuw. In de jaren zeventig en tachtig was het vooral de CPN die strijdbaar eisen stelde over het aardgas, Fré Meis voorop. Het ANJV-koor, gelieerd aan de CPN, zong het aardgaslied. Het precieze standpunt van de CPN is gedocumenteerd. Een voorbeeld is de regionale verkiezingsbrochure die de CPN in 1981 in Groningen uitgaf. Het ging toen om landelijke verkiezingen, maar Groningen liet ook een eigen geluid horen. Groningen geen wingewest!
In deze brochure uit 1981 staat de volgende paragraaf:
Aardgas, een bron van welvaart?
Al jaren wordt uit onze bodem miljarden kubieke meters aardgas gehaald die de oliemaatschappijen Shell en Esso enorme winsten oplevert.
Over 1980 werd door de verkoop van het Slochteren-gas ongeveer 23 miljard gulden winst gemaakt (dat is 23.000 miljoen gulden). Hiervan ging ongeveer 19,5 miljard naar de overheid. De Shell en Esso ontvingen ieder 1,7 miljard uit deze verkoop. Daarnaast vingen de olieconcerns vergelijkbare hoeveelheden winst uit de verkoop aan het buitenland waar zij ook aan de geldkraan zitten.
Dit enorme rendement heeft geen verlaging van de gastarieven opgeleverd, maar in tegendeel zijn de gasprijzen voor de konsument de pan uitgerezen. Afgelopen 10 jaar steeg het tarief van 7 cent tot bijna 50 cent per kubieke meter. Dit heeft de winsten op het aardgas alleen maar vergroot.
Op twee manieren zouden deze superwinsten aan de ontwikkeling van de provincie kunnen bijdragen. Ten eerste is de CPN van mening dat van de opbrengst van het aardgas jaarlijks 1,5 miljard voor Groningen gebruikt zou moeten worden, bijvoorbeeld om nieuwe investeringen in de industrie te kunnen doen. Daarnaast kan het aardgas zelf een basis zijn voor industrie. Er zijn vele industriële toepassingen van het aardgas bekend die echter in onze provincie niet of nauwelijks worden toegepast.
Het is vooral de rechtse regering en het EEG-beleid dat Groningen dupeert. Het gas wordt hier zonder meer weggehaald, er staat geen werkgelegenheid of ander voordeel tegenover en dan moet de bevolking om een beetje aardgas in huis te gebruiken maandelijks kapitalen op tafel leggen.
Dit aardgasverhaal gaat voor een deel ook op voor andere grondstoffen. Momenteel bouwt Billiton vlak bij Veendam een fabriek waarin magnesiumzout tot magnesiumoxide wordt verwerkt, dat dan vervolgens zal worden uitverkocht aan het buitenland, waar het tot ovenstenen zal worden verwerkt. Die verwerking wil men niet in Groningen laten plaatsvinden, wat onze provincie opnieuw een groot aantal arbeidsplaatsen kost. Terwijl magnesium tal van mogelijke industriële toepassingen kent, bijvoorbeeld bij productie van radio’s, fotoapparatuur, tandartsenapparatuur, navigatie-instrumenten voor schepen en vliegtuigen, grasmaaimachines e.d., en de vraag naar deze grondstof stijgt, wil men de Groningers de lasten i.p.v. de lusten laten proeven. Het magnesiumoxide wordt te Veendam geproduceerd met behulp van goedkoop aardgas uit het aardgasveld van Blijham, maar wordt elders verwerkt.
Bij de magnesiumverwerking komt ook de delfstof kalium vrij. In plaats van dit kalium te winnen en industrieel toe te passen laat men dit door de smeerpijp weglopen waardoor de Waddenzee extra wordt vervuild. Volgens de CPN hoort een magnesiumverwerkende industrie in Nederland thuis.
- 1,5 miljard voor Groningen
- Tegen uitverkoop van onze bodemschatten
Dit standpunt is dus van bijna 35 jaar geleden. Vaak hoor je dat tijden veranderen en oude standpunten er niet meer toe doen. Dat kan men van bovenstaand verhaal toch niet zomaar zeggen. De feiten zijn nu wat anders, de rode draad is dezelfde.
Voorkant Regionale Verkiezingsbrochure Groningen CPN 1981
