Kortgeleden schreef ik mijn blog ‘De vragen van de filosofie raken door hun antwoorden heen.’ Daarin: ‘De klassieke vragen van het denken raken of raakten de grote vragen over de toekomst van de mensheid, haar positie, haar kracht en zwakten, en nog veel meer. Er kwamen antwoorden. Natuurlijk de beste ervan werden ook omstreden. Maar er kwamen antwoorden, en als die er niet meer zijn of overal maar uiteenlopen, lijkt de hele toekomst onzeker.
Stelling: de vragen staan nog overeind, de antwoorden niet.’
Grote vraag die de mensheid momenteel versplintert én diep raakt is de vraag naar veiligheid. Veiligheid in de brede zin van het woord, een gelukkige veilige woonplek die toekomst heeft, die optie wordt in de praktijk én in de theorie momenteel zwaar ondermijnd.
In mijn blog koppelde ik die ook aan de militaire (wan)toestand die momenteel bestaat, inclusief de oorlogen met nieuwe wapens waarvan men de reikwijdte nog niet lijkt te begrijpen.
Onder meer gaat het om: de mondiaal verspreide bewapening. Was die nog onder controle en evenwichtig verdeeld? Dat blijkt nu helemaal niet het geval. Gebrek aan zelfkennis en weinig inzicht in de motieven van ‘de ander’. Grote rampspoed kan aan de orde komen.
Je ziet dit aan de oorlog in Oekraïne waar de inzet van verschillende typen drones een ogenschijnlijk nieuwe discussie oproept. De drone als pakezel in de oorlog en staatslieden en wetenschappers die weinig meer lijken te kunnen verzinnen dan ook maar mee te doen. Met als gevolg een onomkeerbare onveiligheid in het leven overal op aarde? Samen met de andere onomkeerbaarheid van de opwarming en verwoesting van natuur en landschappen?
Over drones en dergelijke kon echt wel eerder grondiger in het openbaar worden gesproken. Keer op keer blijven kansen liggen, zoals naar het doen van grondig doordacht onderzoek naar mogelijkheid geweld en repressie te weerstaan.
In sommige van mijn vroegere blogs schreef ik al over de zichzelf producerende en verder ontwikkelende wapens, de spiraal van toenemend geweld. Ik ben niet de enige die zoiets kan verzinnen, maar waar bleef de discussie over drones, chemische wapens en andere structurele bedreigingen? In 2011 schreef ik onder meer: ‘Bezit van wapens lokt geweld uit. Van meer wapens, meer geweld. Waarom beslist de VN slechts zo nu en dan over het ingrijpen van legers? En waarom niet over het produceren en het bezit van wapens? Beperk productie, stop de vrije wapenhandel, vernietig wapens en bedenk een mondiaal systeem onder verantwoordelijkheid van de VN. Het zal niet makkelijk gaan en lang duren, maar het is beter dan ons bij het cynisme van vrije wapenhandel neer te leggen.’
Het klinkt ver weg, een utopie? Maar het staat tegenover het roekeloos vrijgeven op wereldschaal van wapens, samen met onvoldoende weersproken ideeën dat wereldmachten allemaal ‘vrolijk’ op pad kunnen om hun vermeende (oer)oude staten en macht te herstellen. Een eenzijdige historische claim ten koste van de hedendaagse rechten en veiligheid van gewone mensen, die geen de bedreiging vormen voor een leefbare aarde.
Er is te weinig eenheid in de lokale tot en met de mondiale politiek. Organen als de Verenigde Naties hebben te weinig gezag. Discussies over bewapening verdienen volhardende sterke sociale tegenstanders, generaties die niet cynisch zijn, die in theorie en praktijk doordenken en doorwerken.
De drone kan nu als postpakket overal op de wereld worden bezorgd. Dat lijkt voor de toekomst zo te blijven? Dat is een grauw beeld, dat vooral machtswellustelingen en gestoorden van ideeën voorziet. Democratische sociale tegenmacht zal het vooral moeten hebben van het woord, het serieuze sociale antwoord op cynisme.
Dat wordt een lange weg. Maar vragen over veiligheid, leefbaarheid en de natuur mogen niet uit de weg worden gegaan.
Vecht er ervoor de consequenties beter te leren kennen en over alternatieven na te denken.
Zijn er vredesorganisaties die wél de sociale doordachte antwoorden proberen te geven? Gelukkig wel, en ze mogen gerust verder versterkt worden. Zie bijvoorbeeld Stop Wapenhandel, PAX, diverse linkse partijen en mondiaal opererende milieu- en mensenrechten-organisaties.
