Tuvalu, Vlieland en Cacela
Ken je Tuvalu? Dat land bestaat uit een archipel van dunbevolkte eilanden in de Stille Oceaan. Meer dan honderd eilanden. Door de opwarming en het smelten van het ‘permanente’ ijs dreigt het hele land te verdrinken. De regering van het onderlopende land zoekt een nieuwe woonplaats voor haar bewoners. Maar niet alles kan, er is te weinig geld zomaar ergens anders voldoende land of een nieuwe staat te kopen. En waar staat nog een land te koop?
Maar dit is belachelijk. Als de zeespiegel stijgt, stijgt die met mogelijk minimale verschillen overal. En die opwarming, hebben de bewoners van Tuvalu die veroorzaakt? Smelten door hun toedoen de ijskappen? Moeten zij hun eigen boontjes maar zien te doppen?
Neen, dat hebben ‘wij’ gedaan. Het blinde kapitalistische systeem, dat doorwerkt tot het niet meer kan en ergens vastloopt. Misschien moet het rijke Nederland maar een eiland afstaan, bijvoorbeeld Vlieland. In de republiek Vlieland mogen dan ook nog wat Nederlanders wonen, zodat ‘Dokter Deen’ door kan gaan.
Deze oplossing is misschien onzin, de verplichting te ‘zorgen’ voor volkeren waarvan hun land onder water loopt is dat niet. Daar mag geen financiële beperking bestaan. Bijvoorbeeld ook niet voor het dichtbevolkte Bangladesh.
Stijgt de zeespiegel? Ja, je kunt het zelfs zien. Kijk naar de Nederlandse Waddeneilanden. Daarvan heeft alleen op Schiermonnikoog nog nooit een zandsuppletie plaatsgevonden. En voor Rijkswaterstaat is het inmiddels een normale zaak permanent stukken kust op te hogen. Ze hebben er een uitgebreid draaiboek voor ‘kustonderhoud’ voor ontwikkeld.
En als het ophogen niet met een zekere overkill aan zand gebeurt, spoelt door de steile vooroever het hele zwikkie zo weer de zee in. Vandaar dat Nederland experimenteert met de Zandmotor bij Ter Heijde en de Hondsbossche Zeewering veranderd heeft in een nieuw duingebied. Mooi, nieuwe natuur, maar de aandacht dit te behouden wordt een permanente dure opgave. Betaalt ‘de vervuiler’ dit?
Ja, je kunt het goed zien als je er oog voor hebt. Pas nog, op vakantie in Portugal. In het zuiden heb je het beschermde natuurgebied Ria Formosa. Na de heftige winterstormen is men ook hier nu bezig de ‘waddeneilanden’ op te hogen. Op diverse plaatsen, zoals het Ilha de Tavira.
Het gaat hier om lage smalle zandeilanden, een waddengebied vóór de rotsachtige hogere kust. Net zo mooi en soortenrijk als onze ‘eigen’ wadden.
Zie de foto’s. Vanuit een hoog punt van Vila Nova de Cacela kun je op enkele eilanden kijken. Je ziet hier twee punten van eilanden bij Praia de Fabrica. Een aantal jaren geleden was hier nog een doorlopende kuststrook. Bij deze punten zie je hoe smal deze eilanden zijn. De kleine onderbroken groene strook is het restant van de eerdere ononderbroken duinstrook.
Zo ongeveer. Het ziet er fraai zomers uit, maar is ongelofelijk kwetsbaar. Hogere zee en heftige stormen, de mix voor een geweld dat zal leiden tot ingrepen die de kust in plaats van natuurlijk meer kunstmatig maken.
De zee gaat niet met vakantie. Als je er oog voor hebt kun je grote veranderingen zien die zich voltrekken. Denk dan aan Tuvalu, het ligt vlakbij. Er bestaan hier grote verantwoordelijkheden, ook voor Nederland.
Dwergstern, strandbroeder in Ria Formosa
