Langs het randje van de afgrond - Syrië

Over Syrië heb ik slechts een enkele keer geschreven. Waarom? Er valt veel te veel te zeggen en tegelijk ook bar weinig toe te voegen aan Syrië. Mijn eerdere blogs schaarden zich achter de diplomaten die – hoe moeilijk ook – bereid waren aan te blijven dringen op praten, praten en praten. Natuurlijk kan er loos gepraat bestaan, maar van meet af aan was duidelijk dat vechten hier zou resulteren in een bijna niet te stoppen geweldsspiraal. Na Afghanistan en Irak kan niemand meer zeggen dat hij dat van te voren niet wist.

Na de gifgasaanval ging niet alleen Syrië, de hele regio, misschien zelfs de hele wereld langs de rand van de afgrond. De historische dialectiek heeft echter soms aardige grillen in petto, in dit geval het politiek gepruts van de VS, waardoor de pleiters voor praten, bepaald ook niet allemaal lieve jongens, meer overwicht hebben gekregen in de verstoorde balans.

Burgeroorlogen zijn tachtigjarige oorlogen. In Nederland is er destijds geen tachtig jaar gevochten, maar was er een lange nasleep. Als in Syrië ooit het geweld stopt zal de nasleep zeker ook tachtig jaar duren. Voor vrede, sociaal welzijn en echt respect over de hele linie zullen vele generaties nodig zijn.

Nu, nog midden in de oorlog, roepen sommigen al wie er zoal voor het Internationaal Strafhof gesleept moeten worden vanwege hun oorlogsmisdaden. Dat is echter misschien niet zo slim, als dat dezelfde mensen betreft die mee moeten doen een soort van vrede te sluiten. Bovendien haalt een burgeroorlog het allerslechtste in de mens naar boven, en is het maar de vraag of je dan alleen de leiders moet pakken. Misschien was men destijds in Zuid-Afrika verstandiger, waar toch een soort van verzoening gelukt is, hoewel deze opmerking op dit moment natuurlijk vloeken in de kerk (of de moskee) is.

Met zo’n rechtszaak heb ik nog een ander probleem. Westerse landen, meestal met de VS voorop, lokken soms het begin van geweld uit en laten het in ieder geval toe, met directe en meer indirecte aanmoedigingen, vaak (mede) uit economische en geopolitieke overwegingen, uit eigenbelang.
      Voordat Joegoslavië uiteenviel was er bijvoorbeeld vanuit Duitsland de aanmoediging aan Slovenië om maar een eigen koers te gaan varen. Het hek was van de dam. Het gebruik van geweld in de islamitische ‘wereld’ werd in Iran (denk aan de Sjah), Afghanistan en zeker Irak begonnen met directe en indirecte acties vanuit het buitenland. In Libië liet men maar al te graag de tot dat moment erkende leider Kadhaffi vallen en werd ingegrepen met de zogeheten no-flyzone, een beslissende factor. In Syrië was er in de begindagen van het geweld geen krachtig politiek offensief om het geweld teren.
      De VS zegt dat er een rode lijn overschreden is. Jazeker, maar niet de enige. Hun drones waar tot voor kort niemand van gehoord had, betekenen een forse negatieve stap in de wapenwedloop, waarbij het er op lijkt dat binnenkort elk schoolkind met wat hightech onderdelen mee kan gaan doen aan het wapengekletter. Is hier geen rode lijn overschreden, worden er geen onschuldige burgers mee gedood? Steeds weer de grens verleggen om maar voorop te lopen in de bewapening? Wie geeft één land het speciale recht daartoe?
      Moeten onruststokers op afstand, keurig in het pak en zelf buiten schot, dan ook niet voor het Strafhof? Hier ligt toch een oorzaak van het begin van de geweldsspiraal? Zijn dat geen oorlogsmisdaden? Wie geeft het recht te beginnen, terwijl ieder op school al leert dat een klein begin veel los kan maken? Denk nog eens aan Sarajevo 1914.

Ik ben niet tegen Amerika en niet tegen Syrië. Je hebt er ‘goede’ en ‘slechte’ mensen. Wel ben ik tegen de voortdurende claim van de eigen maatstaf, waar de Verenigde Naties de oude massavernietigingswapen horen te verbieden en zo nodig controleren, zo ook de nieuwe beslissende vervolgstappen in de wapenwedloop.

Er zijn – weinig misschien nog – Syrische socialisten die niet vechten en een eigen visie op Syrië hebben, gericht op respect, welzijn en sociale en democratische rechten. Hopelijk wint hun argumentatie en organisatie aan kracht. En er is nu een goede petitie van AVAAZ die oproept een stevige diplomatieke oplossing te kiezen. Inmiddels een miljoen keer ondertekend. Daar kan nog meer bij.
      Dat moet worden gesteund, ook de landen en leiders die kiezen voor een echte oplossing, zonder te miskennen dat velen vooral erg goed kijken naar hun eigen belang. Vrede voor Syrië staat voorop, een begin van de komende tachtig jaar.



Wil je de petitie van AVAAZ over Syrië tekenen? Dat kan hier!