vrijdag 11 januari 2013

Lerende gaai


Toen mijn kinderen lang geleden nog op de basisschool zaten ging een les over vogels van het bos en van de stad. Mijn zoon noemde de gaai – de Vlaamse Gaai als u dat liever hoort – bij de vogels in onze tuin. Dat kon niet, die hoorde bij de bosvogels, meende zijn juf. Zo heeft mijn zoon leren discussiëren en doet dat nog met plezier.
      Destijds zag je ze soms, nu zijn ze eigenlijk het hele jaar wel in de buurt. Twee gaaien zijn vaste klanten. Ongetwijfeld een paartje, al kun je dat bij gaaien niet zomaar zien. De pinda’s voor de mezen zijn ook voor gaaien smakelijk voedsel.

Onze gaai is een lerende gaai. Hij kan niet goed zoals de pimpelmees aan het pindanetje hangen. Er zijn echter andere mogelijkheden. Het liefst trekt hij als de kat van de buren er niet is met de snavel het netje los en pikt dan op de grond de pinda’s. Dat lukt niet altijd. Het netje hangt aan een boom en ik kan het stevig vastpinnen aan de uitstekende takjes.
      Onze gaai is nu gevorderd. Hij kan heel mooi op de tak gaan zitten, trekt met zijn snavel het netje, vooral als het al half leeg is, op de tak, zet zijn linkerpoot erop en peuzelt dan de pinda’s.

De gevorderde gaai heeft leren anticiperen. Als hij er nu aankomt gaat de net beschreven actie in één beweging met twee korte slagen door. Hij kan nu iets wat hij een half jaar geleden nog niet kon laten zien en heeft het steeds sneller leren doen.
      Sommige dieren kunnen vlot inspelen op veranderde situaties. Onze gaai past steeds zelf de situatie een beetje aan. Kraaien en kraaiachtigen gelden als slimme vogels met anticipatiemogelijkheden, zeg maar met enig denkwerk. Onze gaai past wel in dit beeld.

Eigenlijk hoort hier een mooie foto bij van de gaai. Vogels zijn fotogeniek. Door het donkere weer werd die echter wat vaag. Vage dingen horen hier niet.
      Je moet je dus de bedoelde foto maar zo voorstellen: de gaai heeft weer het netje met pinda’s op de tak gelegd, heeft zijn linkerpoot er stevig op, en omdat hij inmiddels het fototoestel kent houdt hij zijn kop scheef en kijkt naar mij. Klaar om weg te vliegen. Hij wil niet weer op de foto. Zo’n foto.