De oorlog in Oekraïne drukt de mensheid met de neus op de feiten. Alles wat de oorlog volstrekt absurd en onmenselijk maakt speelt zich voor onze ogen af. Elke nieuwe oorlog is ‘beestachtiger’ dan de voorgaande. Wat voor wapenen denkt de mens in de toekomst nog uit te gaan vinden? Een doorgaande spiraal van de productie van aan de wetenschap gerelateerd wapentuig – zowel het harde als het subtiele – laat echter zien dat het risico voor de mensheid in de toekomst niet meer goed te kunnen leven, reëel is.
Wat men ervan vindt? Feiten maken die mening oninteressant als zóvelen wegkijken. Maar zo kom je er niet vanaf. Als je met ogen open je verstand gebruikt zie je: het zijn onze kinderen – ja kinderen nog – die op het moordend pad worden gejaagd. Het zijn onze eigen kinderen, onze eigen nieuwe generaties – jongens en meisjes – die de dood in worden gejaagd. Er is geen vreemde bij, ook al beweert men dat. Vreemden bestaan niet. Daarom bestaat er geen enkel houdbaar argument voor de voortzetting van deze en alle oorlogen.
Wat men ervan vindt? In de geschiedenis hebben tallozen de oorlog vervloekt. Wie dat deed begreep het, ook al kwam het begrip vaak te laat, net als nu. Ook socialisten kenden hun perioden of feiten waarin te lichtzinnig omgegaan werd met de kracht van de jeugd. Zo schrijft de Duitse schrijver Günter Grass dat de socialist Wilhelm Liebknecht op een massameeting eens riep: ‘Wie de jeugd heeft, die heeft het leger!’
Daartegenover hadden Marx en Engels een kritischer kijk op de inzet van de jeugd voor het militarisme. Engels schrijft bijvoorbeeld realistisch: ‘Een leger, waarvan de ruggengraat voornamelijk gevormd wordt door gehuwde mannen van middelbare leeftijd, is van nature minder offensief …’
Het leger, de heerser, de imperialist, en de wapenfabrikant, wie heeft het recht om met leven en dood te speculeren met de jongere generatie? Het zijn de kinderen die de wereld verder moet opbouwen. Niet afbreken. De oorlog en alle oorlogen, ze moeten stoppen.
Er zullen bij bovenstaande mensen zijn die menen dat er legitieme argumenten zijn voor een oorlog. Dat neemt dan de waarde, het morele uitgangspunt volgens welke alle mensen gelijkwaardig een toekomst hebben, helemaal niet weg.
Het morele uitgangspunt. Het zijn allemaal onze kinderen.
STOP DE OORLOG
Samenvatting van de twee bronnen. Günter Grass, Mijn eeuw, Meulenhoff, 6e druk, 2000, p. 23. Friedrich Engels, Kan Europa ontwapenen? Pegasus, 1e druk, 1974, p. 11.
