Is vliegen gevaarlijk? Voor de mens, op grote schaal bekeken (statistisch) niet. Dat is wel bekend en net als veel anderen stappen we wel eens in een vliegtuig. Een soort autobus in de lucht en je kunt er ook nog een boekje lezen. Er lijkt weinig aan de hand, even los van de kwestie van de vervuiling.
Kort geleden waren we in Faro, daar waar de meeste Algarve-badgasten neerdalen en al snel het vliegveld achter zich laten. Ze zullen nauwelijks om zich heen kijken, maar alleen spoedig hun transferbus willen halen op weg naar het zonnige strand.
Dit vliegveld ligt echter aan de rand van een mooi Waddengebied, waar je kunt wandelen en veel vogels kunt spotten.
Vanaf de grond gezien is er (misschien) wel wat meer aan de hand. Even kijken op internet, en je leest (soms) dat vliegvelden meestal niet in natuurgebieden worden aangelegd. Maar vroeger wel, en als het vliegveld er eenmaal ligt wordt het zelden of nooit meer verplaatst. Dat is ook in Faro zo, waar nieuwe terminals in aanbouw zijn, uitnodigend voor de toerist.
Even verder gezocht lees je ook dat vliegtuigmotoren die botsen met vogels rampen kunnen veroorzaken, natuurlijk is dat voor de vogels dan een drama, maar ook voor de vliegtuigen.
Voor de mens in zijn vliegmachine wordt het ernstig wanneer het dan gaat om veel of om grotere vogels. Voor alle vogels is het dan echter direct einde verhaal.
Beide geven nu precies te denken als je op een mooie dag rondwandelt in de buurt van het vliegveld van Faro. Je kunt hier helemaal vlak omheen lopen, en los van de herrie is dat een mooie wandeling in inderdaad voor het grootste deel een Waddengebied met zoutpannen, slenkjes, hoogteverschillen, blubber en water. Ook de aanvliegrichting vóór de landingsbaan is zowel oostelijk als westelijk een fraai gebied. Met aan de westkant net nieuw aangelegde wandelroutes op dijkjes aan de rand van het wad en bij de zoutpannen.
Hier even verder bij stilstaan hoeft geen misplaatste chagrijnigheid te zijn, want tussen de vliegtuigherrie is het rustig en te mooi om je dag te laten bederven.
Maar juist als je de vogels spot, wordt je vanzelf op de vraag gebracht wat die vliegtuigen teweeg brengen en of er veiligheidsrisico’s zijn.
Het lawaai. Hoe reageren de vogels op het lawaai? Op het vliegveld laat men regelmatig doffe knallen horen, kennelijk om de vogels weg te jaren. Een poosje gekeken of er een effect te zien is bij de vogels. Vlak bij het hek zaten of vlogen onder meer de spreeuw, kuifleeuwerik, boerenzwaluw, roodborsttapuit, graszanger, hop, en bij de slenkjes liepen oeverloper, steltkluut en de strandplevier.
Vaak lijken ze niet (meer) op de knallen te reageren, maar dat is niet steeds zo. Soms vliegen ze weg of omhoog. Eén keer vloog bij zo’n knal een kleine vogel naar het landende toestel toe in plaats van ervan weg. Dat stond dit keer allang stil toen de vogel er in de buurt kwam.
Over het effect van het lawaai valt na zo’n korte blik natuurlijk weinig te concluderen, en vogels zitten er nog volop aan de rand en rondom het vliegveld. Er zal wel veel meer over bekend zijn want de plaatselijke universiteit doet hier onderzoek.
De veiligheid. Dit geeft de relatieve buitenstaander nog meer te denken. Het verlengde van de landingsbaan aan de westkant is een Waddengebied met zoutpannen, meertjes en platen met veel vogels. Tientallen ooievaars zijn hier (soms), en nu stonden er in een groep zeker vijftig flamingo’s. Forse beesten. Daarnaast veel meeuwen, meerkoeten en andere. Hier is dus sprake van de ‘grotere vogels’, die rampen kunnen veroorzaken.
De ooievaars vliegen soms vrij massaal omhoog en draaien dan op de thermiek lange tijd rondjes in kleine en soms zelfs in heel grote groepen. Ze lijken dan hoger te vliegen dan het aankomende of vertrekkende vliegtuig, maar moeten dus wel eerst naar die hoogte vliegen en later dalen.
Kortom, vanuit allerlei posities bezien gaat het vliegtuig soms vrij dicht langs een flinke hoeveelheid grote vogels. De afstand in de breedte is klein, enkele tientallen meters, althans zo lijkt het.
De wandelingen, zeker langs de Wadkant westelijk van het vliegveld zijn een aanrader. Ook op de fiets goed te doen en vlakbij kun je naar het strand ‘Praia de Faro’. Maar als je over de veiligheid nadenkt rijzen wel twijfels, ook al gaat het steeds weer goed.
En of de natuur en de infrastructuur hier echt goed harmoniëren is maar de vraag. Alles went, tot het misgaat?
Bijgaande foto’s zeggen niet alles. De groep ooievaars was groter dan op de foto, het vliegtuig nog aan het dalen (aan de oostkant) en deze flamingo’s hebben een vooruitgeschoven positie ingenomen, een stuk voor de grote groep die erachter staat.
De twijfels hoeven de vakantie niet gelijk te bederven, maar of op den duur niet iets beters moet worden bedacht kan nauwelijks worden betwijfeld.
Er gaat een vierbaans autoweg van west naar oost in de Algarve. Kan niet parallel daarnaast op een geschikte plek een vliegveld worden aangelegd? Of weet je nog iets beters?
