Wat is pacifisme nu waard?

Pacifisme, geweldloosheid en een regelmatige inzet voor de vrede, heeft dat nog zin? Concreter: er zullen toch weinig mensen op de wereld zijn die vinden dat je ongebreideld geweld, zoals nu in Noord-Irak, niet zou moeten aanpakken. Een andere weg dan ook de wapens opnemen lijkt voorlopig niet voorhanden.

Geruime tijd geleden, een pacifist. Ik ken iemand die principieel geweigerd heeft deel te nemen aan de politionele acties van Nederland in Indonesië. Niet alleen omdat dat dit volgens het standpunt van zijn partij moest, maar vooral omdat hij altijd voor geweldloosheid was. Hij werd vanwege zijn weigering door de Nederlandse overheid opgepakt en samen met voormalige SS’ers opgesloten, getreiterd dus. Wanneer later pacifisme aan de orde kwam bleef deze kameraad heel rustig uitleggen dat hij pacifist was en waarom. Hij dwong altijd ook onder niet-pacifisten veel respect af.

Iets minder lang geleden, pacifisme. Wanneer eind jaren zestig dienstweigeraars moesten uitleggen dat zij echt een principiële pacifist waren, kregen zij absurde voorbeelden voorgelegd, waar zij zich uit dienden te redden. Meestal draaide het om de vraag of je geen geweld zou gaan gebruiken wanneer je eigen familie zou worden aangevallen. Het absurde van zo’n vraag is dat terwijl vredelievendheid voor de meeste pacifisten iets concreets is, het zo absoluut wordt gemaakt dat antwoorden niet meer bestaan of zinloos gebazel worden.

En nu dan? Is door alle extreme geweld en beelden van de vijand, dagelijks breeduit in de media gepresenteerd, nog wel pacifisme mogelijk? Wanneer de vraag verabsoluteerd wordt, zal er wel weer een ontkenning uit rollen. Wanneer echter de vraag wordt gesteld of er actief aan geweldloosheid gewerkt kan worden, zijn tal van mogelijkheden voorhanden waar een zinnig mens niet omheen kan.

Wat kun je zoal vinden en doen?
- Je zou eens kunnen vragen heel anders tegen Palestina en Israël aan te kijken dan volgens de geijkte opvatting dat een oplossing toch niet mogelijk is.
- Je zou je eens af moeten vragen waarom zoveel Oost-Oekraïners iets vanzelfsprekend vinden wat ‘wij’ niet vinden.
- Je kunt je actief blijven inzetten op praten in plaats van vechten, alsmede op een veel grotere rol van VN. Zoals onder VN-toezicht een totaal verbod op commerciële wapenhandel.
- Blijven verklaren bij conflicten hoe het zover is gekomen, wat zijn de echte oorzaken?
- Geen sportboycot, maar sport nog sterker inzetten als dialoog.

Maakt het wat uit wat burgers vinden? Veel schijnbaar onvermijdelijke dingen vallen met echte inzet en interesse wel te vermijden. Als maar genoeg stemmen zich laten horen.