‘God als misvatting’ werd wel het beste boek van 2006 genoemd, maar ik val er bij in slaap. Gelukkig word ik weer direct klaarwakker bij het lezen van het werk van een andere evolutiebioloog. Geerat Vermeij heeft met zijn ‘Schelpen en beschaving’ (2010, Ned. ed. 2011) ook een principieel, maar geweldig informatief en ook genuanceerd boek geschreven. Het leven is op meerdere plaatsen ontstaan onder gunstige omstandigheden. Dat is een echt argument tegenover het antropomorfistische en religieuze idee dat het leven slechts op één plek op één moment moet zijn ontstaan. En groepsvorming, ook de religieuze groepsvorming is als nuttige vorm van samenwerking heel goed vanuit de evolutie en de omstandigheden waarin leven samenleeft te verklaren. Sociaal is nuttig, praktisch. Zelfs een misvatting kan in een bepaald verband nuttig gebleken zijn.
Door god als hypothese centraal te stellen in zijn anti-godsbewijs hanteert Dawkins nog de religieuze monocausale redeneervorm, die Vermeij niet meer nodig heeft. Vermeij is heel concreet. Tal van voorbeelden vormen een aannemelijk verhaal op basis van actueel onderzoek. Het overtuigt vast niet iedereen, maar het betoog is wel overtuigend neergeschreven. Dat kan niemand ontkennen.
Religie kan in de evolutie nuttige groepsvorming betekenen in een bepaalde levensfase. Net als de sportvereniging, met golf voor de rijken en kaatsen voor de Friezen. Ook religieuze mensen kunnen interessante interacties tussen materie en verschillende levensvormen lezen bij Vermeij. Dat is een mooie basis voor dialoog, echte discussie en opvoeding.
N.B. Ik heb ‘direct reageren’ in deze blog uitgezet. Mocht iemand direct naar mij willen reageren, dan kan dat per mail. Zie mijn website.
