Zomerutopie zonder benzine

Eind juni demonstreerden milieuactivisten op verschillende plaatsen, ook in de Eemshaven, tegen fossiele brandstoffen en nu dus vooral tegen de kolencentrales. Goede actie.
    Een heel ander zomers beeld zijn de foto’s van Schiphol waar duizenden in de rij staan om het land te ontvluchten, richting de zon. Kun je niet beter de trein nemen? Dat kost je vakantietijd en in de Nederlandse trein kun je je koffer al nauwelijks kwijt.
    Nog zo’n beeld zijn de zomerse files. De auto is niet alleen tot werknoodzakelijkheid gemaakt, maar ook tot een trots bezit. Tja.
    Valt hier nog tegenop te demonstreren? De zucht naar fossiele brandstof is gebaseerd op de kapitalistische woekerwinst en een ramp voor de planeet. Dat kan ieder weten. Lees Naomi Kleins ‘No time’. Geen tijd te verspillen. Zo ziet dat op Schiphol er echter niet uit. Wel de haast, maar voor iets anders, de vakantievlucht.
      Eigenlijk zou in elke CAO moeten staan dat wie de trein neemt in plaats van het vliegtuig recht heeft op een week langer vakantie. Lekker op reis.

Bedenk eens wat anders. Tijd voor een zomers idee. Dat veel heel anders kan. Waar een politieke wil is, is een weg.
    Is een idee groot en wil men het helemaal precies zó, dan wordt het algauw een utopie genoemd. En utopieën zijn zweverig. Maar is dat altijd zo? Thomas Mores ‘Utopia’  is nog altijd een leerzame bestseller. Een boek dat tot denken dwingt.

Een politieke utopie, ook richting de verkiezingen volgend jaar zou kunnen zijn benzinemotoren voor privévoertuigen te verbieden in enkele stappen. Beredeneerde uitzonderingen daargelaten. Bijvoorbeeld zo, gewoon voor Nederland om het goede voorbeeld te geven:
    1 – Verbied voor over vijf jaar de productie van auto’s op benzine en diesel. Autofabrikanten moeten dan aan de slag met de productie van elektrische auto’s.
    2 – Verbied voor over zeven jaar de verkoop van auto’s die rijden op fossiele brandstoffen.
    3 – Verbied voor over twaalf jaar het rijden in dergelijke auto’s.

Het zou een stevige aantasting van de Europese ‘vrije markt’ betekenen. Het zou bovendien een boel gemopper en geregel opleveren, maar dat schept dan ook weer werkgelegenheid. Het kon wel eens een creatieve chaos worden.

Een idee, een utopie en utopisme. Hoever moet een idee reiken? Het risico van een idee is dat men er van te voren alles over wil horen. Hoe moet dat nu precies en kan dat wel? Op de rem trappen dus. Het risico van utopisme is dat men meent dat één bepaald idee zaligmakend is, een kant-en-klaar toekomstbeeld. Het loopt altijd weer anders, dus weg ermee?
    Maar beetje meer utopie is niet per se verkeerd. Veel dingen kunnen wel, maar worden gewoon niet aangedurfd. Maak er niet meteen een dogma van, maar toon politieke lef voor de grote vragen die bestaan.
    Dan brengt de zomer ideeën om wél aan te durven.




Over socialisme en de utopie schreef ik eerder het artikel ‘Durven vooruit te denken’. Onder meer te vinden op: http://www.marxists.org/nederlands/filosofie/index.htm.